Líon alt a bhfuil an ghné seo luaite iontu: 57
Dar le Máire Mhac an tSaoi gur líonmhaire a bhí deisceabail Uí Chorcora i measc phobal léitheoireachta na Gaeilge agus go ndearna an chonspóid dochar do fhiontar litríochta seo an Bhrúnaigh agus do chúis na teanga i gcoitinne (‘Pádraig de Brún agus an Ghaeilge: Saol agus saothar in aisce?’ in Maigh Nuad agus an Ghaeilge. Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993 in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta) ··· Tá curtha síos ag Máire Mhac an tSaoi sa léacht úd i nDún Chaoin agus arís i Léachtaí Cholm Cille ar an gcaoi a raibh sé faoi chomaoin ag comharsana áirithe i nDún Chaoin agus é i mbun na n-aistriúchán sin.
Bhí sé ar dhuine de shagairt Shinn Féin ó 1917 amach agus bhí ag cabhrú le hArt Ó Gríofa san fheachtas toghchánaíochta sa Chabhán Thoir d’ainneoin easpag na deoise ··· Ach os a choinne sin deir Máire Mhac an tSaoi: ‘Ní dóigh liom go raibh aon duine eile sna seascaidí a bhain chomh dlúth san le cultúr comhaimsearach na hEorpa’ (Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993)
Tar éis siléig na gcianta ag an Eaglais Chaitliceach Rómhánach is aige a bhí an post ba mhó sa tír a d’fhéadfadh, mar a mheas daoine, fónamh don teanga, ollúnacht na Gaeilge i Maigh Nuad.
Tá eolas ina thaobh in Leabhar an Athar Eoghan: the O’Growney memorial volume, [1904] in eagar ag Agnes O’Farrelly [Úna Ní Fhaircheallaigh] [B1], in Eoghan Ó Gramhnaigh: beathaisnéis, 1968 le Seán Ó Ceallaigh, in aistí le Donnchadh Ó Floinn, Mairéad Ní Choinmhidhe agus Seán Ó Ceallaigh in Irisleabhar Mhaigh Nuad 1963, in uimhir speisialta de An Sagart in 1963, agus in aiste le Pádraig Ó Fiannachta in ‘Maigh Nuad agus an Ghaeilge’, Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993.
I mBéal Átha Faithlinn, Baile Átha Buí, Co ··· Tá cuntas ar an gceapachán ag Damien Ó Muirí in ‘Maigh Nuad agus an Ghaeilge’, Léachtaí Cholmcille XXIII, 1993
Ach in Scoláirí Léinn: Léachtaí Cholm Cille xxxv 2005, tá aiste chuimsitheach uirthi ag an Dr Eoin Mac Cárthaigh agus deir seisean gur rugadh í ar 18 Samhain 1887 de réir thaifead an bhaiste; ach oiread linn féin níor éirigh leis taifead beireatais a aimsiú ··· Molann Pádraig Ó Macháin a saothar in Léachtaí Cholm Cille XXIV: An Dán Díreach, 1994 (‘Tadhg Dall Ó hUiginn: Foinse dá shaothar’).
Thosaigh sí ag obair ar fhoclóir Gaeilge an Acadaimh Ríoga mar chúntóir ag Marstrander i 1911
Tá siad i gcló in Léachtaí Cholm Cille XXXIII, 2003 in eagar ag Ruairí Ó hUiginn ··· In Cearbhall Ó Dálaigh: Léachtaí Cholm Cille XXXIII, 2003 tá léachtaí a thug Risteard Ó Glaisne, Pádraig Ó Fiannachta, Gearóid Ó Tuathaigh, Micheál Ó Cearúil agus Leachlain S
Please go to http://www.ainm.ie/ for more information.
2010
Tá cuntas cuimsitheach ar an sagart seo agus a shaothar ag Diarmaid Ó Muirithe in Maigh Nuad agus an Ghaeilge: Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993 in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta ··· Deir Tomás Ó Fiaich in Léachtaí Cholm Cille 1972: ‘The language in his later poems becomes stilted and includes many literary words no longer current in ordinary speech
Tá curtha ag Williams leis an eolas ar phiúratánachas Bhedell in Léachtaí Choilm Cille XX: An Bíobla in Éirinn. (1990) (‘William Bedell: Piúratánach, Easpag, Aistritheoir’) ··· Tá léirithe ag Williams in An Bíobla in Éirinn: léachtaí Cholm Cille XX (1990) go ndeachaigh Bíobla Bhedell i gcion ar An Bíobla Naofa (1981) (‘Bíobla Mhaigh Nuad’).
Tá tuilleadh eolais faoin mbeatha seo ar fáil ar shuíomh gréasáin Dictionary of Irish Biography anseo.
In Léachtaí Cholm Cille XXX (2000) (‘Scáthán Shacramuinte na hAithridhe: Scáthán na Sacraiminte céanna’) is é Michéal Mac Craith is mó, agus is túisce, a dhéanann iarracht ar an téacs a shuíomh ina chomhthéacs ceart staire mar leabhar ar an aithrí ··· In Éire agus an Eoraip sa 17ú hAois (Léachtaí Cholm Cille XXXVIII) (2008) tá an aiste ‘Scríbhinní Fealsúnacha Aodha Mhic Aingil’ le Michael Dunne.
Scríobh sé roinnt dánta
Chum sé filíocht a thugann pléisíúr agus taitneamh fós ceithre chéad bliain tar éis a ceaptha lena grástúlacht agus a hornáideacht, le líofacht agus foirfeacht na teanga inti.’ Deir Pádraig Ó Macháin in Léachtaí Cholm Cille XXIV: An Dán Díreach (1994) (‘Tadhg Dall Ó hUiginn: Foinse dá shaothar’): ‘Ceann de ghaiscí móra na haoise seo i saothrú na Gaeilge is ea an t-eagrán a dhein Eleanor Knott d’fhilíocht Thaidhg Dhaill Í Uiginn ... ··· Deir Knott féin faoin bhfile: ‘I do not think that a better representative of Irish bardic poetry in style, compass of subject, capabilities or limitations could be found than Tadhg Dall Ó Huiginn.’ San aiste ‘D’Fhior Chogaidh Comhailtear Síothcháin’ in Léachtaí Cholm Cille I: Stair (1971) pléann Cathal Ó Háinle dánta Thaidhg, Eochaidh Uí Eodhasa [q.v.] agus Eoghain Rua Mhic an Bhaird [q.v.] mar fhianaise ar mheon na bhfilí sin i leith chúrsaí náisiúnta a linne
Please go to http://www.ainm.ie/ for more information.
2010
Foilsíodh cuntais Liam Mhic Con Iomaire ar an amhránaí sean-nóis seo in Foinn agus Fonnadóirí. Léachtaí Cholm Cille XXIX, 1999 (‘Deora Aille’) in eagar ag Ruairí Ó hUiginn agus in The Companion to Irish Traditional Music, 1999 in eagar ag Fintan Vallely; in Foinn agus Fonnadóirí atá an cur síos is cuimsithí ar chineáil agus ar fhoinsí a cuid amhrán
Tharraing sé aird (Léachtaí Cholm Cille, 1994) ar an tábhacht a bhain le dán fada a chum Giolla Íosa Mór in 1417, lán d’eolas ar chúrsaí ginealais agus logainmneacha.
Bhí eolas gan chomórtas ag Tomás ar chomhthéacs liteartha agus staire na lámhscríbhinní, ach bhí scil eile aige, go raibh sé géarshúileach ··· XXVII (1970); Aistriúchán ar Virgil: Aeinéid IX (1974); Nua-dhuanaire III (1978) agus ina chomheagarthóir ar Nua-dhuanaire I (1972); ina eagarthóir ar shé imleabhar den iris Éigse (1975–1986); bhí alt aige sa leabhar Town and gown (1984) agus i sé fhéilscríbhinn; d’fhoilsigh sé 77 alt in irisí éagsúla, Dinnseanchas, Ériu, Celtica, Journal of Celtic Studies, Journal of Cambridge Medieval Celtic Studies, Léachtaí Cholm Cille, Comhdháil an Chraoibhín, Journal of the Cork Historical and Archaeological Society, agus 48 acu in Éigse
‘Saothar Mháirtín Uí Chadhain’ ba ábhar do Léachtaí Cholm Cille 2006 agus foilsíodh na léachtaí in Saothar Mháirtin Uí Chadhain: Léachtaí Cholm Cille xxxvii (2007), in eagar ag Máire Ní Annracháin
Sa Díseart a bhí Léachtaí Cholm Cille na bliana 2017 agus gnéithe de shaol agus de shaothar an Fhiannachtaigh mar théama ag na léachtaí
Tá ailt aige leis sna hirisí Ceiliúradh an Bhlascaoid (uimhreacha 7, 2004; 16, 2014; agus 21, 2017)) agus Léachtaí Cholm Cille (XLVII agus XLVIII)
Ar chuid de na teidil sin tá, ‘Gramadóirí Gaeilge agus Laidine’, in Léachtaí Cholm Cille XIV (1986); ‘Téarmaíocht Ghramadaí na Gaeilge’, in Studia Hibernica 24, (1988); Téarmaí gramadaí na Sean-Ghaeilge (1993); ‘Litriú na Gaeilge’ in Stair na Gaeilge (1994) agus ‘Téamaí agus Coincheapa’ in Téada dúchais: aistí in ómós don Ollamh Breandán Ó Madagáin (2002)
Tá an aiste ‘Múineadh na Gaeilge san Iar-bhunscoil’ i gcló aige in Léachtaí Cholm Cille IX, 1978
Tá ‘Máirín Bean Uí Dhálaigh: Bean uasal agus scoláire’ le Próinséas Ní Chatháin i gcló in Léachtaí Cholm Cille XXXIII: Cearbhall Ó Dálaigh, 2003 in eagar ag Ruairí Ó hUiginn
Please go to http://www.ainm.ie/ for more information.
2010
Colm de Bhailís
Cló Iar-Chonnacht
Eisithe ar Fleadh ‘gus féasta: amhráin Choilm de Bhailís (1995).
Tá aiste ar shaothar an fhile seo ag Gearóid Denvir in Léachtaí Cholm Cille XXIX: foinn agus fonnadóirí, 1999 agus tá eolas ina thaobh freisin in Eolaire Chló Iar-Chonnachta de scríbhneoirí Gaeilge, 1998 agus ag Liam Mac Con Iomaire in Conamara: an tír aineoil, 1997
Scríobh ‘M.’ cuntas ómósach uirthi in The Irish Times tamall i ndiaidh a báis agus deir ann: ‘Nessa was a charismatic and powerful personality, a constant and solicitous force in the lives of her family, friends and colleagues.’ Is é a thabharfadh duine go láidir leis as an aiste ina taobh ag Pádraig Ó Macháin (‘Nessa Ní Shéaghdha’) in Scoláirí Léinn: Léachtaí Cholm CilleXXXV, 2005 gurbh í an scoláire iomráiteach Gaeilge í is measa ar chaith institiúid stáit léi
Deir Seán Ó Tuama san aiste ar fhilíocht Nuala Ní Dhomhnaill in An nuafhilíocht: Léachtaí Cholm Cille XVII (1986): ‘Murach Michael Davitt creidim gur boichte go mór fada a bheadh soláthar na filíochta Gaeilge inniu, ná mar atá
Anois, in Scoláirí Léinn: Léachtaí Cholm Cille XXXV (2005) (‘Winifred Wulff 1895-1946: beatha agus saothar’), tá cúiteamh lánsásúil déanta ag an Ollamh Aoibheann Nic Dhonnchadha sa bhfaillí sin
Ar na reimsí eile léinn a shaothraigh sé bhí an naomhsheanchas, logainmneacha, sloinnte, lámhscríbhinní na Gaeilge (ceapadh ina bhall de Choimisiún Lámhscríbhinní na hÉireann é i 2000), an fhilíocht chlasaiceach, filíocht an amhráin – go háirithe i gcontae an Chláir agus i gConnacht, agus próiseas seachadta na scéalaíochta béil’ (Ó Héalaí).
D’fhoilsigh sé aistí léannta anseo is ansiúd agus go háirithe in Béaloideas, Éigse, Proceedings of the International Congress of Celtic Studies, Léachtaí Cholm Cille agus Studia Hibernica
Ó Mainnín in Scoláirí Léinn: Léachtaí Cholm Cille XXXV, 2005 (‘Deirdre Uí Fhlannagáin’) agus alt le Aidan MacDonald in Peritia, Journal of the Medieval Academy of Ireland, 3, 1984
Is é an cheathrú dheiridh sa dán aici: ‘Mo shloinneadh ní chluinfe cách / uaimse go dtile an lá inné; / atá mh’ainm, cibé lerb áil, / ar mhnaoi de mhnáibh fhlaithis Dé.’ Deir Tomás Ó Fiaich[q.v.] in Léachtaí Cholm Cille II, 1971 (‘Republicanism and Separatism’) gurb é atá sa dán freagra ar dhán a scríobh Cúchonnacht Ó Cléirigh, ‘Neimhthinn an galar é an grádh’, atá in eagar ag T.F
Liostaítear ceapacháin mhórchlúiteacha eile in Breandán Ó Buachalla: a celebration, 30 Meitheamh 2010: ‘He was Burns Scholar at Boston College, Parnell Fellow at Cambridge University, a French Government Fellow at the Sorbonne, a Folger Library Fellow at Washington and a visiting professor at New York University.’
Gan amhras bhí aistí iomadúla aige in irisí léannta agus foilseacháin mar Zeitschrift für celtische Philologie, Lochlann, Ériu, Celtica, UCC Record, Éigse, Studia Hibernica, Léachtaí Cholm Cille, Scríobh, Galvia, Seanchas Ard Mhacha, Ulster Local Studies, The Irish Review, Proceedings of the Royal Irish Academy ach bhí aistí agus léirmheasanna go rialta aige freisin ó 1957 amach in irisí mar Comhar agus Feasta a bhí ag freastal ar phobal leathan na Gaeilge
Tá cur síos ag Tomás Ó Fiaich in Léachtaí Cholm Cille II, 1971 (‘Republicanism and Separatism in the Seventeenth Century’) ar scéim a bhí á forbairt ansiúd agus sa Spáinn chun go ndéanfadh Iarlaí Thír Eoghain agus Thír Chonaill ionradh ar Éirinn: ‘From 1625 on, however, the idea was pressed unceasingly on the Spanish authorities by two groups of Irishmen in the Low Countries, a group of ecclesiastics of whom the most notable was Archbishop Florence Conry of Tuam and a group of Irish officers in the Spanish forces of whom the best known was Major Eugenio O’Neill – Owen Roe.’ Is dóigh le Ó Fiaich gur chun an scéim a chur chun cinn i gcúirt na Spáinne a d’aistrigh an tArdeaspag go Maidrid tuairim Eanáir 1627
D’fhág siad a mbailiúchán pictiúr le huacht ag an Dánlann Náisiúnta; síleadh ag an am gurbh fhiú timpeall deich milliún punt é.
In Scoláirí léinn: Léachtaí Cholm Cille xxxv (2005) tá beathaisnéis níos iomláine ag Ríonach uí Ógáin dar teideal ‘Máire Nic Néill (1904-1987): scoláire béaloidis’
D’aistrigh sé ábhar ón nGréigis a bhí i gcló i bhfad ina dhiaidh sin in Irisleabhar Mhá Nuad agus in Léachtaí Cholm Cille
Hughes in Donegal Annual, 1988 mar a bhfuil cur síos ar a thréimhsí i dTír Chonaill go háirithe; ag Gearóid Stockman in Ainm IV, 1989-90; ag Seán Ó hEochaidh [q.v.] in Miscellanea Celtica in memoriam Heinrich Wagner (1997) in eagar ag Séamus Mac Mathúna agus Ailbhe Ó Corráin; in Léachtaí Cholm Cille XLIII, 2013 ag Ailbhe Ó Corráin chomh maith
San aiste ‘Duanta Eoghain Ruaidh Mhic an Bhaird’ in Léachtaí Cholm Cille XXIV: An Dán Díreach, 1994 deir Damien Ó Muirí faoi leabhar Uí Raghallaigh: ‘Tá 21 dán sa chnuasach sin, ach tá deacracht amháin againn sa mhéad go nglacann an t-eagarthóir leis gur Eoghan Ruadh mac Gofraidh a chum iad, ach fuair seisean bás sa bhliain 1609 agus aois mhór aige
Tá achoimrí úsáideacha ar a dhearcadh is a theoiricí ag Tomás Ó Fiaich in Léachtaí Cholm Cille II, 1971 (‘Republicanism and Separatism in the Seventeenth Century’) agus ag Breandán Ó Buachalla in Aisling Ghéar ..., 1996.
B’as Múscraí dó, Chuaigh sé isteach i gColáiste na nGael in Seville tuairim 1614 agus oirníodh é 21 Nollaig 1619
Is é a dúirt Pádraig Ó Fiannachta faoi in Léachtaí Cholm Cille XIII: Éire Banba Fódla, 1982: ‘Tá a shaolsan agus cás na tíre lena linn fite mar dhlúth is inneach ina chéile
Tá cur síos maith air ag Nollaig Ó Muraíle in Léachtaí Cholm Cille IV: Litríocht an 18ú hAois, 1975 (‘Toirialach Ó Cearúlláin’)
In Léachtaí Cholm Cille XV: Ár Naomhsheanchas (1985) tá aiste ag Pádraig Ó Fiannachta (‘Betha Choluimb Chille’); molann an t-údar sin aiste Bradshaw ach deir faoi leabhar Mhaghnais: ‘B’fhéidir go dtéann Brendan Bradshaw rófhada leis an scéal nuair a deir sé gur saothar faoi inspioráid na hAthbheochana í an bheatha agus go bhfuil aidhm leasaithe léi
An dá dhán a scríobh sé, “Thar Sáile anonn” agus “Cumha na Máthara” [“Triamhain na máthara fón leanbh”]—beidh eolas orthu a fhad agus a mhairfidh an Ghaeilge agus gnóthóidh siad áit dó i nduanairí agus i gcúrsaí léinn.’ Agus deir Tomás Ó Fiaich faoin dara dán sin nach foláir nó go bhfuil sé ar cheann de na dánta is breátha dár cumadh i nGaeilge nó i mBéarla in Éirinn sa 19ú céad (Léachtaí Cholm Cille 1972); bheadh an t-údar sin sásta a éileamh gurbh é an file Ultach ab fhearr é dá raibh ag scríobh i nGaeilge sa chéad sin
‘Seán Ó Donnabháin’ (72 leathanach) le Nollaig Ó Muraíle in Scoláirí Gaeilge: Léachtaí Cholm Cille XXVII (1997) in eagar ag Ruairí Ó hUiginn an cuntas fada is iontaofa; tá ann leabharliosta agus léirmheas ar ar foilsíodh d’aistí agus de bheathaisnéisí anuas go 1997, idir fhoilsithe agus neamhfhoilsithe
They also include a lot of detailed information on the living conditions of the time and can therefore provide useful source-material for the social historian of the Famine era’ (Léachtaí Cholm Cille 1972).
Tá tuilleadh eolais faoin mbeatha seo ar fáil ar shuíomh gréasáin Dictionary of Irish Biography anseo.
I gcló in Foinn agus focail: Léachtaí Cholm Cille XL tá ag Lesa Ní Mhunghaile: ‘To open treasures long locked up”: Aidhmeanna agus cur chuige Charlotte Brooke ina saothar Reliques of Irish poetry’.
Tá tuilleadh eolais faoin mbeatha seo ar fáil sa Dictionary of Ulster Biography anseo »
Tá tuilleadh eolais faoin mbeatha seo ar fáil ar shuíomh gréasáin Dictionary of Irish Biography anseo.
Deir Pádraig Ó Fiannachta (Léachtaí Cholm Chille 1972): ‘Tá óráid King go seolta maorga, agus anamúil go maith ach boladh an íle thall is abhus uaithi.’
Bhí sé ar dhuine den fhoireann nuair a osclaíodh Coláiste Naomh Columba i Stigh Colláin
Deir sé: ‘We have a few years ago lost the learned and condescending Jas Woods Esqr MD of Dundalk; most of his manuscripts and collectanea are scattered about in ignorant hands, and many entirely lost through negligence or ignorance.’ In áit eile luann sé ‘the venerable and erudite James Woods MD’.
In Léachtaí Cholm Cille 1972 in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta deir Tomás Ó Fiaich: ‘Just beside his home, according to local tradition, Mac Cooey’s dead body had been found on Sunday morning by people on the way to Mass; hence it was to be expected that he would interest himself in writing down the songs of Mac Cooey and perhaps, if he had the talent, in adding his own share
Áiríonn Pádraig Ó Fiannachta in Léachtaí Cholm Cille 1972: Litríocht an 19ú hAois (‘Litríocht an Lae 1800-1850’) é i measc na sagart a bhreac a seanmóirí ar phár i litriú foghraíochta, a d’fhág ina ndiaidh, a deir sé, ‘téipeanna de chaint chuid de na cainteoirí Gaeilge is fearr a bhí thuas cúig nó sé glúinte ó shin.’
An tábhacht a bhaineann leis inniu a mhéid a d’fhág sé ina dhiaidh de litríocht chráifeach, agus an pictiúr atá inti de Ghaeilge Chorcaí lena linn: ‘Maireann sraith seanmóirí leis a scríobh sé 1832-36 agus a chóip féin, 467 leathanach lámhscríofa d’aithisc leanúnacha ar stair an Bhíobla’ an cur síos a dhéanann Pádraig Ó Fiannachta ar thoirt na tiomnachta sin in Léachtaí Cholm Cille 1972: Litríocht an 19ú hAois, 1972
In Léachtaí Cholm Cille 1974 scríobh Tomás Ó Fiaich: “Dá dtigeadh an lá choíche a chaillfi gach foinse staire ó Rinn na Feirste i ndeireadh an 19ú haois ..
‘Saothar an Athar Peadar’ ba ábhar do Léachtaí Cholm Cille 2014 agus foilsíodh na léachtaí in Léachtaí Cholm Cille XLV: Saothar an Athar Peadar (2015), in eagar ag Eoghan Ó Raghallaigh.
Ar deireadh thiar admhaítear go coitianta go ndearna sé éacht sna 25 bliana deiridh dá shaol
Aistriúcháin eile leis is ea: An Dá Theaghlach, 1955 (Straeon y Pentan le Daniel Owen); Féin-Scríbhinn Mhinistéara, 1960 (Rhys Lewis le Daniel Owen).
In Léann na cléire: Léachtaí Cholm Cille XVI in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta, tá cuntas ar a shaol is a shaothar ag Damien Ó Muirí faoin teideal “Gearóid Ó Nualláin – Gramadóir nua-aoiseach”.
Fuair sé bás ar 23 Márta 1942
Tá measúnú déanta ag Ó Catháin ar a saothar acadúil sa tréimhse 1946-81 agus ar a rannpháirtíocht in obair Fhoclóir na Gaeilge Clasaicí agus tá liosta cuimsitheach déanta aige dá leabhair, dá haistí agus léirmheasanna agus d’fhoinsí eolais uirthi ('Cecile O’Rahilly: saol agus saothar', Léachtaí Cholm Cille 35, 2005)
Tá cuntas ag Tadhg Ó Dúshláine air in Scoláirí Gaeilge: Léachtaí Cholm Cille XXVII (1997) in eagar ag Ruairí Ó hUiginn.
In Meanwood, Yorkshire, a rugadh Robin Ernest William Flower 16 Deireadh Fómhair 1881
Please go to http://www.ainm.ie/ for more information.
2010
Tá eolas ar a bheatha ag Máirtín Ó Murchú in Scéala Scoil an Léinn Cheiltigh, Uimhir 5, Márta 1992; ag Kim McCone in Léachtaí Cholm Cille XXVII, 1997; in Dáithí Ó hUaithne: cuimhní cairde (1994) in eagar ag Tomás de Bhaldraithe[q.v.] agus Proinsias Mac Aonghusa[q.v.]; ag Breandán Ó Buachalla [q.v.] in Scríobh 5, 1981; ag Proinsias Mac Cana[q.v.] in Ériu xxxiv, 1983; in DIB ag Diarmaid Ferriter; ag Seán Mac Réamoinn[q.v.] in Comhar, Iúil 1981, alt a bhaineann go háirithe leis an bpáirt a bhí aige i bhforbairt na hirise sin.
Ba é an duine ba shuntasaí é den ghlúin nua d’ardscoláirí Gaeilge a bhí ag tacú go hiomlán le gluaiseacht athbheochan na teanga
Pádraig Ó Cadhla a thug an t-aitheasc cois na huaighe.
Tá cuntas fada ag Risteard Breatnach air in Maigh Nuad agus an Ghaeilge. Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993 in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta
Scríobh Breathnach in Léachtaí Cholm Cille, 1976: ‘Ba dhuine díobh féin é Ó Néill agus ba orthu sin a dhírigh sé a shaothar
Áitíonn Máire Mhac an tSaoi in Léachtaí Cholm Cille XXIII, 1993 go ndearna an chonspóid dochar don fhiontar agus do chúis na Gaeilge
Tá eolas faoi bheatha Shéain in ‘Scéal Úrscéil: Fánaí, Seán Óg Ó Caomhánaigh’ (Léachtaí Cholm Cille XIX: Litríocht na Gaeltachta, 1989) ach is leis an gcinsireacht a rinneadh ar an úrscéal sin is mó a bhaineann sé
Tá aiste fhada ina thaobh ag Gearóid Denvir in Léachtaí Cholm Cille XXII: Oidhreacht na nOileán, 1992 in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta
In Scoláirí Léinn: Léachtaí Cholm Cille xxxv (2005) tá curtha go mór ag Pádraigín Riggs, ní hamháin leis an mbuneolas uirthi ach freisin le heolas ar chúrsa a saoil, ar a saothar, agus ar na daoine a raibh sí i gcaidreamh leo, ar a raibh de Ghaeilge aici.
Tá tuilleadh eolais faoin mbeatha seo ar fáil ar shuíomh gréasáin Dictionary of Irish Biography anseo.
In Léachtaí Cholm Cille XVI (1986) tá an dara haiste ina thaobh ag Ó Fiannachta
Tá cuntas ag Seán Ua Súilleabháin air in Scoláirí Gaeilge: Léachtaí Cholm Cille XXVII, 1997, in eagar ag Ruairí Ó hUiginn.
Ní miste a shaothar a roinnt faoi na cinnteidil “Nua-Ghaeilge” agus “Meán-agus Sean-Ghaeilge”
Dúirt Bergin sa teastas úd: “Of the many aspects of his genius much might be said but perhaps the outstanding feature is this that while his deep knowledge of the language was acquired under the guidance of scholars such as Meyer, Thurneysen, Marstrander and the professors of his own university his training as an historian was his own achievement”.
Tá cuntas cuimsitheach air ag Nollaig Ó Muraíle in Maigh Nuad agus an Ghaeilge. Léachtaí Cholm Cille XXIII (1993) in eagar ag Pádraig Ó Fiannachta
Tá léacht Nicholas Carolan, ‘An tUrramach James Goodman: Fear eaglasta, ceoltóir agus bailitheoir ceoil’ i gcló in Foinn agus focail: Léachtaí Cholm Cille XL, 2010
Seol ar an ríomhphost
Scaip ar Facebook
Scaip ar Twitter
